Jak dopalacze wpływają na psychikę

Dopalacze dla młodych ludzi są „owocem zakazanym”, po który sięgają z różnych powodów. Mimo iż wiedzą z reguły, że są czymś złym, to jednak ciekawość, naciski grupy rówieśniczej, chęć poczucia się „inaczej”, ucieczka od problemów w szkole czy w domu są silniejszym bodźcem.

Odurzenie, pobudzenie, euforia, halucynacje

Dopalacze, podobnie jak narkotyki, to substancje psychoaktywne, które oddziałują na zarówno na organizm, jak i na psychikę człowieka. Zawarte w nich substancje chemiczne, mieszanki ziół czy wyciągi z nich potrafią zadziałać już nawet po 1-5 minutach od momentu spożycia. A efekt – w zależności od rodzaju zażytego dopalacza – może utrzymywać się od pół godziny aż nawet do 20 godzin. Przy regularnym zażywaniu na skutki uboczne dopalaczy nie trzeba długo czekać. To środki, które wyniszczają psychikę i organizm młodego człowieka. Na specyficzne zachowanie po dopalaczach wpływ mają znajdujące się w nich substancje psychoaktywne, które są najczęściej pochodzenia roślinnego lub chemicznego. Zaliczyć do nich można np.

• kannabinoidy – wpływające na niektóre obszary mózgu, powodujące znaczne pobudzenie i uczucie euforii,
• stumulanty – działające pobudzająco, podobnie do amfetaminy i kokainy, zwiększają sprawność psychiczną, podnoszą poziom koncentracji i produktywność,
• halucogeny (psychodeliki) – wywołujące omamy wzrokowe i słuchowe, zmieniają percepcję widzenia świata, wprowadzają w trans i marzenia senne,
• opioidy – mające działanie zbliżone do morfiny lub heroiny, jedną z reakcji jest zanik odczuwania emocji czy bólu,
• dysocjanty – działają podobnie jak psychodeliki, a regularnie zażywane mogą doprowadzić do objawów schizofrenii,
• empatogeny – zwiększają wydzielanie dopaminy i neoadrenaliny w mózgu, co z kolei powoduje nadmierną otwartość emocjonalną.

Młodzież sięga po nie z ciekawości lub po to, aby przeżyć stan odurzenia, pobudzenia, euforii czy halucynacji.

Zachowanie po dopalaczach – w stanie dezorientacji

Osoba, która weźmie dopalacz, pod jego wpływem zaczyna się nienaturalnie zachowywać. Zazwyczaj najpierw pojawia się stan euforii i odczuwalny jest wielki przypływ energii (nadpobudliwość). Potem jednak nastrój może się zmienić i z wielkiej radości przejść nagle w fazę obniżenia, wręcz depresji. Dopalacze zniekształcają otaczającą rzeczywistość, wywołując najczęściej przerażające halucynacje i kolorowe wizje. Osoba, która je zażyje, słyszy i widzi rzeczy, które nie istnieją, a są tylko wytworem jej wyobraźni. Pojawić się może również irracjonalny strach, lęk. Nastolatek pod wpływem tych substancji psychoaktywnych mówi (zazwyczaj w bełkotliwy sposób) rzeczy, które nie mają sensu dla odbiorców. To tzw. delirium, czyli stan dezorientacji, utraty kontaktu z rzeczywistością. Każdy organizm w indywidualny sposób reaguje na dopalacze. Może się więc zdarzyć, że już nawet po pierwszy razie pojawi się wspomniane delirium.

Oprócz tego u młodego człowieka można zaobserwować:

• niekontrolowane napady złości, agresji,
• poczucie gonitwy myśli i splątania,
• zaburzenia pamięci,
• uczucie pustki i bezradności,
• podniecenie seksualne,
• napady lękowe,
• napady paniki,
• zwiększoną czujność.

W skrajnych przypadkach, w wyniku długiego zażywania, dochodzi także do psychoz, zaburzeń paranoidalnych czy przewlekłych chorób psychicznych, które wymagają leczenia szpitalnego. Uzależnienie od dopalaczy może też wpływać na próby samobójcze – z różnym skutkiem.

Uzależnienie od dopalaczy – specjalistyczna pomoc

Zachowanie po dopalaczach, postrzeganie pod ich wpływem rzeczywistości na tyle różni się od normalnego, trzeźwego, że łatwo można nabrać podejrzenia, że ktoś je zażył. W przypadku zauważenia typowych dla dopalaczy objawów bądź stwierdzenia zatrucia dopalaczami (szczególnie niebezpieczne jest połączenie tych środków z narkotykami lub alkoholem), w pierwszej kolejności trzeba poszukać pomocy medycznej ze względu na to, że nie można przewidzieć jaka dawka tych środków odurzających została przyjęta i jakie może wywołać skutki uboczne. Uzależnienie od dopalaczy wymaga podjęcia specjalistycznego leczenia. Taką pomoc oferują prywatne ośrodki leczenia młodzieży. Psychoterapeuta oceni stopień uzależnienia od dopalaczy oraz opracuje indywidualny program terapii.